Ruim 76.000 medewerkers van defensie hebben een zogenoemde dagorder op de mat gekregen. De boodschap: sta "zo snel als mogelijk" paraat voor een eventuele inzet. Dat betekent dat ze moeten checken of ze klaar zijn om ingezet te worden, zoals bijvoorbeeld het nagaan van vaccinaties. Waarom komt het leger nu met deze oproep?

Bereidt het leger zich voor op een oorlog?

De NAVO ziet nog altijd Rusland als grootste dreiging van het militaire bondgenootschap, waar ook Nederland onderdeel van is. Generaal Onno Eichelsheim, Commandant der Strijdkrachten, zegt dat er de laatste tijd niet iets drastisch is veranderd in de dreiging. "Maar ik heb wel gezien dat we kunnen versnellen."

De grote vrees voor oorlog zit vooral bij de landen rond Oekraïne. Die voelen de dreiging van Rusland. De Baltische staten vrezen dat ze het volgende slachtoffer van de Russen zullen worden, na Oekraïne.

Defensiedeskundige Dick Zandee van Instituut Clingendael zegt dat de zorgen daar groot zijn. Hij denkt alleen niet dat Rusland zich op korte termijn op andere landen zal focussen, omdat het leger nog zijn handen vol heeft aan de oorlog in Oekraïne. "Maar als er een bestand zou komen, ontstaat er een andere situatie", zegt hij, verwijzend naar de pogingen van de VS om een staakt-het-vuren af te spreken met Rusland.

Waarom doet defensie deze oproep nu?

Nederland moet hoe dan ook klaarstaan om in actie te komen, zegt Eichelsheim. Als er zo'n bestand komt, moet Nederland bijvoorbeeld mee kunnen doen met een coalitie van andere landen die de vrede moet bewaken, afhankelijk van er uiteindelijk wordt afgesproken in zo'n bestand.

Maar er zijn ook andere opties. Zo werkt defensie ook aan een plan dat bedoeld is voor het geval een van de landen binnen de NAVO zelf bedreigd wordt.

Voor deze twee scenario's moet volgens Eichelsheim sowieso "de motor aanstaan". Het is volgens hem tijd voor "een volgende versnelling", daarom stuurde hij een dagorder naar al het defensiepersoneel. Daarnaast wordt de aanschaf van materiaal als drones, wapens en kleding versneld.

Aan wie is deze oproep gericht?

Een dagorder is binnen het leger bedoeld voor "bijzondere mededelingen". Ruim 76.000 medewerkers van defensie ontvingen de brief gisteren. "Deze is bedoeld om de boodschap relevantie en urgentie mee te geven", zegt voorzitter Jean Debie van de Vakbond voor Burger en Militair Defensiepersoneel.

Hij omschrijft de brief als een soort wake-upcall aan het personeel. Ze krijgen de opdracht om zich versneld in gereedheid te brengen voor een eventuele inzet. Iedereen moet bijvoorbeeld checken of ze aan alle basisvaardigheden voldoen, hun vaccinaties op orde zijn en of ze fit genoeg zijn.

"Wij dragen dit ook uit", zegt Debie van de vakbond. "Houd rekening met een eventuele inzet en bereid je daar ook op voor. Ook als je ouderschapsverlof hebt of vakantieplannen, alle verloven kunnen dan worden ingetrokken. De hele organisatie moet op scherp."