Op zaterdagmiddag 21 september 2018 ben ik naar Oosterbeek gereisd omdat ik graag eens wilde kijken in de Concertzaal aan de Rozensteeg 3, waar door de Britse re-enactment groep16 PFA Living History Group (Airborne RAMC WW2) een (British) Airborne Hospital Display georganiseerd. Doel van deze display was het verbeelden van de vele dressing stations (medische veldposten) in Arnhem en Oosterbeek tijdens de Slag om Arnhem van 17 t/m 25 september 1944. Dit wordt sinds een aantal jaren gedaan tijdens het Airborne Weekend, waarin operatie Market Garden wordt herdacht. Ik vond het heel bijzonder om te zien en een indruk te krijgen hoe het er aan toeging in de Britse noodhospitalen in bijvoorbeeld Schoonoord aan de Utrechtseweg, het schuin daar tegenover gelegen Vreewijk en de Tafelberg te Oosterbeek. Zowel binnen als buiten heb ik opnamen gemaakt met video en foto. Buiten stonden jeeps met brancard en een Britse Bren Carrier. Ik zag een ordonnans vertrekken op de motor naar het hoofdkwartier in hotel Hartenstein. Ook buiten zaten de wat minder ernstig gewonden omdat het binnen overvol was met gewonden die werden binnengebracht en geopereerd. Intussen klonk het constante lawaai van beschietingen.

Op deze airborne jeep twee brancards voor het vervoer van gewonden. Zojuist zijn die afgeleverd en zal de jeep weer gaan rijden om nieuwe gewonden op te halen.

Hier is een container te zien waarmee medisch materiaal werd gedropt. De container hing aan de witte zijden parachute. De benaming voor deze container was CLE (Container Light Equipment).

Dit is een karretje die gebruikt werd door de airbornes voor het vervoer van de uitrusting voor de dressing station. Dit wagentje is ook te zien op de foto van generaal Urquhart die voor zijn hoofdkwartier in hotel Hartenstein staat.

Buiten zaten de gewonden die er minder ernstig aan toe waren om binnen plaats te maken voor de zwaarder gewonden die continue werden binnengebracht. Uiteindelijk raakten de veldhospitalen overvol.

Opvallend vond ik de kinderen die er rondliepen. Ze wonen daar in Oosterbeek en zullen het al wel vaker hebben gezien. Maar toch leek het mij best heftig voor ze. Ze zagen de weliswaar geschminkte gewonden, maar het leek net echt en daarbij klonk voortdurend het oorlogslawaai. Wat zou er in hun hoofdjes zijn omgegaan? Zouden ze al beseffen dat het er zo aan toe moet zijn gegaan in de week van 17 tot en met 25 september 1944? Of zien ze het gewoon als een spel. Wie zal het zeggen?

De medicamenten en hulpmiddelen uit die tijd lagen uitgestald. Interessant om te zien.

De medicamenten en hulpmiddelen uit die tijd lagen uitgestald. Interessant om te zien.

Uitstalling van medische middelen die onder primitieve omstandigheden werden gebruikt in een Brits dressing station tijdens de gevechten in Oosterbeek.

Aan deze tafel vond zo te zien de registratie van de binnenkomende slachtoffers plaats. Er liggen registratie kaarten, een nietapparaat, maar ook een lamp om bij te schijnen tijdens het onderzoeken van de gewonde na binnenkomst. Aan de hand hiervan werd beslist wat er moest gebeuren. Als de man nog kon worden geholpen werd hij geopereerd.

Eerste opvang van de gewonde soldaten bij binnenkomst in de dressing station.

Overal verspreid op de vloer liggen de gewonde soldaten. Er waren te weinig bedden aanwezig en de verpleging geschiedde onder uiterst primitieve omstandigheden.

Er liggen nog meer zwaargewonde airbornes in het veldhospitaal. Ze kunnen niet meer doen dan wat thee drinken en elkaar moed in praten. Anderen liggen te rusten en hebben geen energie om nog te zitten.

Jonge rekruten krijgen onderricht over de medische hulpmiddelen om gewonden te verzorgen.

Overzicht van de dressing station in de Concertzaal van Oosterbeek.

Een zwaargewonde wordt op een brancard door twee helpers binnengebracht en op de vloer neergezet.